DZIEJE RELIGII, FILOZOFII I NAUKI
indeks | antologia religijna | antologia filozoficzna | filozofia nauki
TRYDENCKIE WYZNANIE WIARY z 1564
Gdy zaczęła się reformacja i kolejno powstały Kościoły luterański,
kalwinistyczny, anglikański i inne, w Kościele rzymskim, ale z udziałem władców
europejskich, trwały skomplikowane rozgrywki o zwołanie soboru reformatorskiego.
Sobór zwołany wreszcie do Trydentu w 1545 przerwano po kilkunastu miesiącach,
gdyż wśród uczestników nastąpił rozłam. Na nowo zwołano obrady w 1551, ale
przerwano je w roku następnym wskutek wybuchu II wojny szmalkaldzkiej Karola V z
luteranami. Obrady zdołano wznowić dopiero w 1562, do grudnia 1963 ogłoszono
soborowe dekrety, ale nie uchwalono nowego wyznania wiary. Rok później ogłosił
takowe papież Pius IV bullą Benedictus
Deus. To Trydenckie Wyznanie Wiary - pod którym mieli złożyć podpisy
wszyscy hierarchowie Kościoła rzymskiego - brzmiało jak następuje (tekst z
późniejszymi dodatkami):
Ja N… mocno wierzę i wyznaję każdą prawdę z osobna i wszystkie razem, jakie zawiera Symbol wiary świętego Kościoła rzymskiego, a mianowicie:
[1] Wierzę w jednego Boga Ojca Wszechmogącego, stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych; i w jednego Pana Jezusa Chrystusa, jednorodzonego Syna Bożego, narodzonego z Ojca przed wszystkimi wiekami, Boga z Boga, światłość z światłości, Boga prawdziwego z Boga prawdziwego; zrodzonego nie stworzonego, współistotnego Ojcu, przez którego wszystko się stało; który dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba i przyjął ciało za sprawą Ducha Świętego z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem; który ukrzyżowany został dla nas pod Ponckim Piłatem, poniósł mękę i został pogrzebany; zmartwychwstał trzeciego dnia według Pisma św., wstąpił do nieba, siedzi po prawicy Ojca i znowu przyjdzie w chwale sądzić żywych i umarłych, a panowaniu jego nie będzie końca; i w Ducha Świętego, Pana i Dawcę życia, który od Ojca i pochodzi, który wspólnie z Ojcem i Synem cześć i chwałę odbiera, który mówił przez Proroków; i w jeden święty, powszechny i apostolski Kościół. Wyznaję jeden chrzest na odpuszczenie grzechów. Oczekuję wskrzeszenia zmarłych i żywota przyszłego wieku. Amen.
[2] Najochotniej uznaję i przyjmuję to, co Apostołowie i Kościół podają do
wierzenia, oraz wszystkie tegoż Kościoła zwyczaje i ustawy. Podobnie przyjmuję
Pismo św. według tego znaczenia, w jakim je pojmowała i pojmuje święta Matka
Kościół, do którego należy wydanie sądu o prawdziwym znaczeniu i wyjaśnianiu
Pisma św. Nigdy nie będę go pojmował i wyjaśniał inaczej, jak zgodnie z
jednomyślnym przekonaniem Ojców.
Wyznaję także, że siedem jest w prawdziwym i właściwym tego słowa znaczeniu
sakramentów Nowego Prawa, ustanowionych przez Pana naszego Jezusa Chrystusa dla
zbawienia rodzaju ludzkiego, chociaż nie w tym sensie, by wszystkie były każdemu
niezbędne. Są nimi: chrzest, bierzmowanie, Eucharystia, pokuta, sakrament
chorych, kapłaństwo i małżeństwo. Wyznaję, że przynoszą one łaskę, z tym że
chrztu, bierzmowania i kapłaństwa nie można powtarzać bez świętokradztwa.
Przyjmuję także przyjęte i potwierdzone przez katolicki Kościół obrzędy używane
podczas uroczystego sprawowania wszystkich wyżej wymienionych sakramentów.
Uznaję i przyjmuję wszystko w całości i każdą rzecz z osobna, co zostało
określone i ogłoszone na świętym Soborze Trydenckim na temat grzechu
pierworodnego i usprawiedliwienia.
Wyznaję również, że we Mszy św. ofiaruje się Bogu prawdziwą, właściwą.
przebłagalną Ofiarę za żywych i umarłych oraz że w Najświętszym Sakramencie
Eucharystii jest prawdziwie, rzeczywiście i istotnie obecne Ciało i Krew wraz z
Duszą i Bóstwem Pana naszego Jezusa Chrystusa, że tam dokonuje się przemiana
całej substancji chleba w Ciało i całej substancji wina w Krew, którą to
przemianę katolicki Kościół nazywa przeistoczeniem. Wyznaję także, iż nawet pod
jedną tylko postacią przyjmujemy całego i nie umniejszonego Chrystusa oraz
prawdziwy sakrament.
Wierzę niezachwianie, że istnieje czyściec i że duszom tam zatrzymanym pomagać
może wstawiennictwo wiernych. Wierzę również, że należy czcić i wyznawać
świętych, królujących razem z Chrystusem, którzy ofiarują za nas modlitwy swe
Bogu i których relikwie trzeba czcią otaczać. Uznaję stanowczo, iż należy mieć i
zachowywać obrazy Chrystusa, Najświętszej Panny Matki Bożej i innych świętych
oraz oddawać im należną cześć i poszanowanie. Uznaję też, że Chrystus Pan
udzielił Kościołowi władzy nadawania odpustów i że korzystanie z nich jest
bardzo zbawienne dla wiernych.
[3] Uznaję święty, katolicki i apostolski Kościół rzymski, Matką i Mistrzynię wszystkich kościołów, a Rzymskiemu Biskupowi, następcy Księcia Apostołów błogosławionego Piotra, jako namiestnikowi Jezusa Chrystusa ślubuję i przyrzekam prawdziwe posłuszeństwo.
[4] Podobnie wszystko inne, co przez święte kanony i powszechne sobory; a przede
wszystkim święty Synod Trydencki i powszechny Sobór Watykański, zostało podane,
wykreślone i wyjaśnione zwłaszcza o prymacie Rzymskiego Biskupa i nieomylnym
jego nauczaniu - bez wahania przyjmuję i wyznaję; zarazem wszystkiego, co
przeciwne, wszelkich herezji przez Kościół potępionych, odrzuconych i wyklętych
ja również nie uznaję, potępiając je, odrzucając i wyklinając.
Tę prawdziwą katolicką wiarę, poza którą nie może być nikt zbawiony, a którą w
chwili obecnej bez przymusu wyznaję i naprawdę podzielam, tę samą całą i
nieskalaną aż do ostatecznego tchnienia życia z pomocą Bożą stale dochowywać i
wyznawać będę oraz dołożę wszelkiego starania, by moi podwładni lub inni, z
urzędu mej opiece powierzeni, tę wiarę wyznawali i w niej byli pouczeni - ja
tenże sam N… obiecuję i ślubuję, i przysięgam: tak niechaj mi dopomoże Bóg i
święta Jego Ewangelia.